Александар Антиќ: Што е за дисквалификација?

 

Автор: Александар Антиќ, anticaca@gmail.com

 

Голем број истражувања покажуваат дека од 30 до 50 отсто од храната што се произведува, никогаш не стигнува до трпезата. Иако на нашите простори не се спроведени анализи што би ги потврдиле наведените податоци, не постои причина да веруваме дека состојбата овде е подобра отколку онаа на многу поразвиените пазари. Од овошјето и од зеленчукот се фрла огромно количество, поради тоа што плодовите немаат идеален изглед. Верувам дека секој од нас имал можност да ги вкуси „непривлечните" плодови и да се увери дека нема позначајна разлика меѓу нив и оние „убавите".

 

Во претходните текстови пишував за стандардите за квалитет и за потребата на купувачите да им се понуди стока што ќе ги исполнува нивните барања. Сите тие стандарди за квалитет пропишуваат и параметри во врска со изгледот на плодовите и ги дисквалификуваат „грдите" плодови. Стандардите за квалитет се создадени за да се олесни трговијата со овошје и со зеленчук, но ниту еден од нив не е доволно флексибилен за да го спречи непотребното фрлање на визуелно непривлечните плодови.

 

На тој начин се појавува одредено количество плодови, кое би можеле да го наречеме „вонкласно". Тие плодови не ги исполнуваат параметрите во однос на изгледот, но истовремено, ги задоволуваат сите други стандарди за квалитет и вистинска загуба би било да завршат како отпад или, во најдобар случај, како количества за преработка, односно финансиски расход за производителите.

 

Во суштина, не постои причина поради која неугледните плодови не би требало да се најдат на полиците во продавницата. Секако, овие плодови не можат да имаат иста цена како и на изглед совршените. Нивната цена треба да биде пониска. Но, овие плодови не смеат да бидат искористени за кај потрошувачот да создадат лажна слика дека станува збор за органски производи или  за „непрскани", како што производителите и трговците честопати истакнуваат. Едноставно – ако сакате да ги продавате овие плодови, бидете искрени кон муштериите, одредете реални цени и „грдите" ќе го најдат патот до потрошувачот.

 

Многумина се прашуваат дали овие плодови имаат недостатоци поради кои би требало да се одбегнуваат. Доколку на плодовите нема симптоми од болести, механички оштетувања, оштетувања од штетници или од друг вид, нема причина тие да се сметаат за „лоши" во однос на „убавите", освен од аспект на изгледот. 

Она што како продавач никако не смеете да го дозволите, е да продавате плодови што почнале да се распаѓаат или плодови што не ги исполнуваат параметрите за квалитет (присуство на симптоми за болести, гнилеж, оштетување од штетници и сл.), кои би можеле да ја намалат нивната употребна вредност или да го загрозат здравјето на купувачот.

 

„Грдите" плодови мора да имаат пониска цена од плодовите од прва класа, а тоа може да го искористите и во преговорите со доставувачите. Освен тоа, на тој начин ќе се справите и со неизбежното натрупување и со расходот на „грдите" плодови во продавницата, што е невозможно целосно да се избегне и при целосна контрола на квалитетот при приемот.

 

За авторот:   Александар Антиќ дипломирал на Земјоделскиот факултет во Земун на одделот за овоштарство и лозарство. Автор е на блогот „Агроавантура" – https://agroavantura.wordpress.com/