Управувањето со залихите е креативна и математичка задача која треба да обезбеди и ефикасност и диференцирање на пазарот. Доста сложен предизвик, особено за неуките, на кои не им е лесно да ги постигнат дадените цели. Лесното делистување на стоката со бавен обрт знае скапо да чини
Пишува: Зоран Богетиќ,
професор на Економскиот факултет во Белград, zoran@bogetic.com
Не многу долго по иновацијата на управувањето со категориите на производи, од пред 30 години, Блатберг, Фокс и Харис иницијалната идеја за оптимизација на асортиманот драматично ја унапредија со гледиштето дека категориите не треба да играат исти улоги во малопродажните објекти. На тие основи е развиена идејата за профитни и непрофитни цели на категориите во понудата.
Покрај респектабилните исклучоци, треба да се констатира дека малопродажната конкуренција во регионот не е многу интересна и перспективна. Значителен придонес кон копи-пејст практиките има недостигот од капацитет за стратешко промислување на планот на диференцирањето и позиционирањето.
На цена е стоката со брза излезност и добар обрт, што конкуренцијата меѓу себе ја следи и брзо ја копира. Како продажните објекти да работат во идентични амбиенти, со неодоливо слични купувачи. Меѓутоа, тука се занемарува важноста од препознавањето на специфичноста на локалната побарувачка и реалното влијание на конкретните лидери на размислувањето врз перцепцијата на продавницата и купувањето во неа. Патем, да забележиме дека лидерите на размислувањето честопати не се најредовните купувачи од кои продавницата го прави прометот, па повторно определувачки влијаат врз посетата и резултатите што се постигнуваат. Тогаш, каков ефект се постигнува со копирање на „некојаси таму" конкуренција и со занемарувањето на стоката со ретка продажба што ја преферираат најчестите купувачи на одреден малопродажен објект?
И на снабдувачите им недостига чувството за сложеноста на побарувачката. Па удираат по деловите од понудата што слабо „излегуваат". Сечењето на артиклите и тука се базира на коефициентот на обртот, без идеја што покрај обртот и профитот може да има и некои други важни ефекти на дел од артиклите во понудата. И тука, како и на малопродажната страна, има исклучоци, кои ја разбираат важноста на заштитата од конкуренцијата, постигнувањето имиџ на иновативност и комплексниот развој на целокупното искуство на соработката со доставувачите.
Синдромот на сечењето или влистувања и делистувања базирани на простиот коефициент на обрт, најмногу ги тангира оние што се финално одговорни за деловниот резултат. Во малопродажбата, по правило, тоа се шефовите и вработените во продажниот објект. Тие во голема мера денес се исклучени од процесот на планирање на асортиманот, па опасно страдаат кога нема продажба и тие плаќаат.
Со имплементацијата на различните улоги на категориите во понудата на продажниот објект сè појасно е дека управувањето со категории не е салонска работа. Кога вработените во операциите се исклучени од основните фази на управувањето со категориите, неминовна е повеќеслојна штета.
Поуката е дека треба да се почитува важноста на купувачот во конкретни објекти, меѓу кои лидерите на размислувањето најчесто не се и најголемите купувачи. А лидерите на размислувањето треба да се ценат, за следбениците да не се разбегаат. Мудрите, стари бакали овој проблем го решавале со паметење и ценење на секој купувач поединечно. Денешните софистицирани трговци предизвикот најдобро можат да го „исхендлаат" со добри програми за лојалност, кои со цел индивидуален третман на препознаените купувачи, значително ги надминуваат лимитираните дострели на линеарните попусти и другите „евтини" стимуланси. Линеарните акции, кои одат од продавница до продавница, од систем до систем, на другата страна стимулираат глупава примена на коефициентот на обрт како клучен селективен критериум. Така една глупост стимулира друга.
Се вчитува следна вест...