Јована Антовиќ: Криза и одржливост

Јована Антовиќ,

менаџер за јавна политика и корпоративни комуникации, „Метро кеш & кери“

Последните кризни години нè променија на многу начини: ги забрзаа процесите, придонесоа за дигитализација, нè направија уште поприспособливи и, можам слободно да кажам, посилни. И додека преку ноќ се префрливме на онлајн-начини на работа, виртуелни канали на комуникација и продажба, воведовме нови процеси за да воспоставиме повеќе или помалку нормален синџир на снабдување, во одредени моменти ми се чинеше дека ќе падне во заборав сето она што беше приоритет. Сепак, колку и да се чини дека сме во режим на преживување, организациите и компаниите покажаа дека и во тешки времиња остануваат посветени на другите сфери, а тука, пред сè, мислам на одржливоста.

Имаше моменти кога тоа не беше видливо, особено на врвот на големите бранови на ковид или избувнувањето војна во Украина, но има многу примери на компании кои направиле многу на овој фронт во текот на изминатите три години и тоа навистина е триумф! Да се ​​остане посветен, да се остават целите за одржливост меѓу клучните и да се работи на нивно остварување е победа, бидејќи тоа е наследството што им го оставаме на нашите деца. И најмалиот чекор во однос на намалувањето на влијанието врз природата, придонесот за обновување на одредени области е уште поголем, кога ќе се погледне низ призмата на проблемите и предизвиците со кои стопанството се соочувало и продолжува да се соочува. Ги издвојувам иницијативите насочени кон домашното земјоделство, како и оние што се насочени кон намалување на фрлањето храна што, за жал, кај нас е преголемо.

Да се ​​остане посветен, да се остават целите за одржливост меѓу клучните и да се работи на нивно остварување е победа, бидејќи тоа е наследството што им го оставаме на нашите деца.

Како дел од „Метро“ во Србија, покренавме иницијатива за компостирање на органски отпад, со што се намалува отпадот за дури 30% во еден од нашите капацитети. Ова е голем чекор за нас бидејќи како големопродавач сме свесни за нашата улога. Во исто време, ваквите иницијативи, како и некои многу позначајни што ги спроведува економијата, остануваат на доброволно ниво, што е инспиративно, но недоволно за да се вклучи целата економија и да се почне посериозно.

За да има поголем одѕив и уште повеќе компании, особено во сегментот на мали и средни претпријатија, важно е да постојат механизми кои наградуваат или стимулираат одржливо однесување. На пример, и покрај тоа што го намалуваме количеството на отпад (а веќе има компании „нула отпад“ во Србија), не е можно да се намалат надоместоците за отстранување на отпадот бидејќи оваа такса се пресметува по квадратен метар. Значи, дури и кога една компанија не генерира отпад, инвестира во одржливи технологии или иницијативи (кои обично се прилично скапи), таа сепак има трошок за отстранување на отпадот (кој не постои). Воедно, решението за намалување на фрлањето храна е да се овозможи донирање храна пред истекот на рокот без плаќање ДДВ, а на оваа иницијатива се работи речиси една деценија.

Ова е само една од областите во рамките на одржливоста, но верувам дека сликовито ја покажува подготвеноста на компаниите да преземат пионерски чекори, да преземат иницијатива и одговорност, но подобри резултати можеме да постигнеме само со системски решенија, дури и во време на криза!