Мирта Фрајсман Чобанов: Како да бидете и да останете во зоната

 

 

Наједноставно, зоната може да се опише како состојба во која се чувствуваме најдобро и остваруваме најдобри резултати. Секој од нас барем еднаш во животот бил во неа. Тоа е состојба кога губиме осет за времето и забораваме на гладот бидејќи сме задлабочени во тоа што го работиме. Зоната е состојба на целосен фокус и концентрација, кога во прв план е посветеноста на работата или на задачата, а свеста за себе, околината и за другите – останува во втор план. Чувството може да биде слично на медитација, а честопати вклучува и позитивни емоции, како наплив на ентузијазам или спонтана радост. Иако кај различни луѓе и во различни ситуации зоната е различна, сепак, почесто влегуваме во неа кога сме посветени на креативни активности.

 

Повеќето ја доживуваме зоната како состојба што спонтано нè преплавува и е надвор од нашата контрола. Но, тоа не мора да биде така. Можеме и сами свесно да ја создадеме кога ни е потребна.

 

 

Еден од важните предуслови за влез во зоната е пронаоѓање идеален баланс меѓу вештините и способностите, од една страна, и предизвиците, од друга. Ако задачата е преедноставна, лесно ќе почувствуваме здодевност. Ако, пак, е претешка, може да почувствуваме фрустрираност или тегобност.

 

За да научиме да ја спознаеме и да управуваме со зоната, односно со состојбата „поток" (flow), како што ја нарекува унгарскиот психолог Михај Чиксентмихај, за почеток е потребно да се дефинираат нејзините елементи. Иако многу од нив може да бидат присутни истовремено, за да ја достигнеме таа состојба, не е важна присутноста на сите елементи, од кои најважните се:

 

 

Како што напредуваат нашите вештини, со текот на времето се зголемува и способноста за поднесување стрес. Со други зборови, колку повеќе имаме знаење и искуство, во состојба сме да извршуваме покомплексни и попредизвикувачки задачи, притоа не изложувајќи се на фрустрација и тегобност. Менаџерите и лидерите треба да бидат свесни за тоа кога им доделуваат задачи на луѓето што водат, односно дека е потребно континуирано приспособување на задачите, во зависност од знаењата и способностите на секоја личност во тимот.

Освен тегобноста и фрустрацијата, тоа што најмногу може да нè оддалечи од зоната е мултитаскингот.

 

Всушност, мултитаскинг не постои – може слободно да го прогласиме за мит. Особено ако ги користиме истите делови од мозокот за одредена задача. На пример, додека слушањето класична музика не пречи при решавањето математички задачи, разговорот на мобилен со истовремено пишување текст е нешто што ќе резултира со пад на продуктивноста и ефикасноста.

 

 

Ако сте менаџер и лидер, може да направите многу за да им овозможите на луѓето во тимот работа во зоната, со што ќе се зголемат продуктивноста и ефикасноста на компанијата.

 

Работата во зоната е поефикасна, побрза, попродуктивна, ги подигнува мотивацијата и задоволството, а обезбедува и долгорочен успех на компанијата и на поединецот. Кога сме во зоната, донесуваме подобри одлуки, покреативни сме, поспособни за решавање на проблемите и за креирање иновативни решенија. Затоа, секое вложено време во создавање работа во зоната е добро вложено време.