Тихомир Петрески, генерален директор на „Петрески и партнери"
Секое стекнато знаење не мора да значи дека секаде е експлицитно применливо. Но, адаптацијата на знаењето во стратегијата, искуството и окружувањето, во вистинска смисла може да придонесе за значајно подобри резултати.
Разговараше: Алма Растодер, alma@instore.mk
Тихомир Петрески, основач и генерален директор на „Петрески и партнери", на учесниците на првиот самит, кој магазинот InStore го организира на 12 мај 2015 година во „Александар Палас", меѓу другото ќе им зборува за трендовите на промотивните активности во Македонија и како успешно да ги применат во нивното секојдневно работење. Од разговорот со него дознавме дека за успешна промоција на брендовите е потребно понудите да бидат пазарно и медиумски комплетни, во смисла на целосно покривање на сите елементи од маркетинг-миксот. Во поглед на познавањето на ситуацијата и промовирање на производите на вистинско место во вистинско време, неговата генерална претпоставка е дека македонскиот пазар е релативно мали компаниите сметаат дека преку својот директен настап и сервис ги осознаваат состојбите.
Можете ли накратко да го опишете Вашиот молскавичен развој на кариерата. Со кои предизвици и препреки се соочувавте најчесто?
Кариерата ја почнав во „Пивара Скопје", во 1996 година, како приправник кој сè уште студираше на Економскиот факултет во Скопје. Тогашниот систем на развој на млади потенцијални кадри во „Пивара Скопје" ми овозможи, во целост и преку директен ангажман во сите клучни сектори на компанијата, да се запознаам со сите работни процеси, и тоа не само во областите кои се совпаѓаа со мојата стручна наобразба, туку и во доменот на техничко-технолошките процеси и структури. Јас, како и сите млади колеги, добивајќи ја оваа можност, освен што добивме повеќе од солидна подготовка за понатамошната кариера во компанијата, добивме и можност да ги идентификуваме сопствените интереси во сферата на личниот професионален развој и определба. Сè уште сметам дека овој модел на развој на млади професионалци во една компанија е незаменлив инструмент во изградбата на стручен и лојален кадровски потенцијал. Сите овие можности што ги имав на почетокот од кариерата, ми го отворија патот кон понатамошен професионален успех. Во „Пивара Скопје" напредував преку повеќе извршни и раководни позиции во комерцијалниот сектор сè до 2001 година,
Кога бев назначен за маркетинг-менаџер, а подоцна и за заменик-комерцијален ме-наџер во компанијата. Во 2005 година бев унапреден во генерален менаџер, функција која ја вршев до 2006 година, кога ја презедов функцијата на генерален директор на „Фреш и ко", еден од најголемите производители на џусеви во Србија и регионот, кој истата година беше аквизиран од системот на „Кока-кола". По завршувањето на таа функција, се одлучив да ја прекинам професионалната кариера во корпоративниот систем на „Кока-кола", со цел да се посветам на други професионални предизвици. Кога станува збор за предизвиците или препреките, би ја издвоил перцепцијата на „младоста" од страна на колегите, соработниците и деловните партнери. Во која било инстанца од мојот професионален развој како млад менаџер, се соочував со предизвикот детерминиран од перцепцијата на искуството во споредба со моите години. Од тој аспект, сметам дека во многу се вложував и повеќе од потребно, со цел да ја оправдам укажаната доверба или да ги елиминирам сомнежите во капацитетите на еден млад менаџер.
Во 2009 година ја формирате компанијата за консултантски услуги „Петрески и партнери". Зошто се одлучивте на овој чекор?
„Петрески и партнери" ја формирав како компанија која требаше да ги изгради своето место и позиција на македонскиот пазар преку понудата на разновидно портфолио на услуги. „Петрески и партнери" на македонските, особено намалите и средните компании, ќе им понуди соодветно професионално знаење („know-how”) и искуство, кои во нивниот развој и позиционирање на домашниот и пазарите во регионот, ќе ја подобри нивната конкурентска позиција.
Што е тоа што на македонскиот пазар го нема, а Вие можете да го понудите?
На голем дел од македонските компании, им недостасува корпоративна култура на поставеност и управување со деловните процеси. Едноставно кажано, не постои систем во оперативната структура, кој пред сè, е предуслов за стабилен и балансиран стратешки развој на кој било деловен субјект. Системскиот пристап, од аспект на гледањето на сите професионалци кои се дел од „Петрески и партнери", не подразбира само креирање на бизнис-планови и следење на деловните индикатори, туку дефиниција и примена на процеси и методи со кои ќе се овозможи балансиран развој на компанијата заедно со сите свои човечки потенцијали. Дека веруваме во оваа платформа, докажува и нашата мисија, која недвосмислено потенцира дека единствен параметар на нашиот успех е успехот на нашите клиенти.
Во духот на ваквата определба, во изминатиот период успеавме, на повеќе од триесет компании во земјата и регионот, да им понудиме солидна платформа за понатамошен развој во сферата на организациското реструктурирање, креирање деловни планови и политики, барање стрaтешки партнери, развој и обука на човечките ресурси и потенцијали, да дефинираме долгорочни стратегии за развој и секако, директно да се заложиме во обезбедувањето финансиски ресурси преку различните финансиски инструменти кои домашниот и странскиот фактор ги нудат на македонскиот пазар.
Многу е значајно правилно да се постават целите на една компанија. Согласно со ова, во која насока треба да се движат компаниите за успешно да ги постават своите цели и нив да ги следат во својот развој?
Според мое мислење, компаниите треба да стремат во своите цели и определби во целост да ја дефинираат платформата на балансиран развој на своите ресурси, осо- бено на човечкиот потенцијал.
Зад секој успешен резултат, бренд, стратегија или настап на пазар, речиси секогаш стојат изградени системи на тимови или поединци, чии капацитети, можности и улоги сеефективно и ефикасно ориентирани кон реализација на деловните процеси и цели на една компанија. |
Од Вашето досегашно искуство, колку македонските компании од FMCG-секторот го истражуваат пазарот во поглед на запознавање на ситуацијата и промовирање на производите на вистинско место во вистинско време?
Имам впечаток дека истражувањата не се круцијален дел од настапот на компаниите во овој сектор и дека тие не се доволно експлоатирани. Генерална претпоставка за оваа констатација е дека македонскиот пазар е релативно мал и компаниите сметаат дека преку својот директен настап и сервис ги осознаваат состојбите. Од друга страна, самиот FMCG-сегмент со својата агресивност и фрагментираност отвора многу пазарни можности, кои ако навреме не се идентификуваат, остануваат неискористени.
Можете ли да направите споредба со времето кога бевте генерален менаџер на „Пивара Скопје"? Што беше тогаш потребно за успешна промоција на брендовите, а што е потребно сега? Дали се променија нештата?
Еве еден пример: пред десeтина години, промоција со едноставен концепт и ориентација врз купувачите, наградна игра или сл., во голема мера можеше да влијае врз постигнатите продажни резултати. Денес, македонскиот купувач е соочен со мноштво вакви понуди, кои за жал, ако не се и пазарно и медиумски комплетни, во смисла на целосно покривање на сите елементи од маркетинг-миксот, во ниедна смисла нема да резултираат со очекуваните резултати.
Во која насока сметате дека треба да се развиваат продажните промоции во FMCG-секторот во Македонија во блиска иднина?
Како што веќе напоменав, зад секој бренд треба да биде „активиран" целокупниот сет на елементи на маркетинг-миксот, доколку се очекува промоцијата да го донесе посакуваниот резултат.
Колку е потребно искуство, а колку едукација за поставување трендови во доменот на промоциите?
Мислам дека искуството и едукацијата заемно се надополнуваат. Често се случува едукативните платформи или методи да нè научат како стекнатите искуства да ги вградиме во процесот на примена на стратегијата или да ги адаптираме кон новонастанатите трендови на пазарот.
Во Вашата досегашна кариера имате посетено многу обуки, тренинзи и конференции, а веќе и Вие подолго време обучувате компании од FMCG-секторот. Колку овие обуки и конференции навистина помагаат во практичното работење?
Секаков вид обука, тренинг или едукација создава додадена вредност кај секој професионалец. Мојот професионален развој не би го достигнал својот потенцијал, доколку покрај професионалниот ангажман, немав пристап до обуките и конференциите каде што, во најмала рака, и размената на искуствата со колегите и соработниците може нешто да ве научи.
Кои пречки компаниите најчесто ги наведуваат како проблем при практичната примена на стекнатото знаење од обуки и конференции?
Пазарот и пазарните трендови се најголемиот предизвик. Секое стекнато знаење не мора да значи дека секаде е експлицитно применливо. Но, адаптацијата на знаењето во стратегијата, искуството и окружувањето, во вистинска смисла, можат да придонесат за значајно подобри резултати.
Кои сe најчестите алатки што ги применуваат македонските компании во борбата со конкуренцијата? Кои од нив можат да се усовршат или да се надополнат според примерите од работата на светски познатите компании од FMCG-секторот?
Ценовниот пристап е најчесто применлив метод во борбата за позиција на пазарот. За разлика од Македонија, интернационалните FMCG-компании создаваат пазарни вредности, односно ги подигаат нивото и вредноста на брендовите кои се пласираат на полиците во продажните објекти.
Како го гледате FMCG-секторот во Македонија за пет години?
Присуството на сè повеќе интернационални брендови на македонскиот пазар, во догледен период, многу ќе влијае, од една страна, FMCG-секторот да добие на комплексност. Од друга страна, ова, само по себе, ќе придонесе производствените портфолија да се фокусираат кон примена на стратешки ориентиран настап.
Со тоа, успешната активација на ситеmелементи на маркетинг-миксот на производите/брендовите подразбира сериозна конкурентска предност во услови на високо фрагментиран пазар како што е македонскиот.